Rys historyczny MDK w Gliwicach
Historia Młodzieżowego Domu Kultury sięga 1950 roku. Wszystko zaczęło się od Domu Harcerza, którego działalność została zawieszona po roku czasu przez Ministerstwo Oświaty. Do życia za to powołano nową placówkę - Stację Młodego Technika. W Polsce była to jedyna o takim charakterze placówka. Głównym jej celem - jak sama nazwa wskazuje - było wychowanie techniczne u młodzieży, ciągłe poszerzanie u niej wiedzy teoretycznej i wiadomości z różnych dziedzin związanych z techniką. Stacja Młodego Technika posiadała 10 pracowni: modelarstwo okrętowe, lotniczo - rakietowe, konstrukcji drewnianej, radioelektroniczną, elektrotechniczną, fotograficzno - filmową, mechaniczną, kroju i szycia, agrotechniczną oraz tworzyw różnych. Młodzież uczestnicząca w zajęciach uczyła się modelowania, konstruowania, posługiwania się narzędziami. Praktyczne umiejętności wzbogacane były poznaniem rysunku technicznego oraz konstrukcji i działania maszyn. Przez budynek stacji przewijało się rocznie ok. 800 uczestników stałych zajęć i setki uczniów korzystających z okolicznościowych imprez.
W 1975 roku nastąpiła zmiana profilu placówki. Stacja Młodego Technika została przekształcona w Młodzieżowy Dom Kultury, który do dzisiaj jest jedną z największych placówek oświatowo - kulturalnych w Gliwicach. Z jej restrukturyzacją związane były nowe wymagania, program, cele. Wychowankowie MDK-u, w nowo ukształtowanej placówce mieli zdobywać nie tylko umiejętności techniczne, ale również artystyczne i sportowe.
Od 1976 roku zaczęto przeprowadzać wiele cennych dla MDK-u zmian, m. in. modernizację budynku, utworzono Gabinet Metodyczny, a przede wszystkim powstały nowe pracownie (np. ceramiczna), koła artystyczne (zespół pieśni i tańca "Gwar, koła plastyczne, szachowe), sekcje sportowe (koszykówka, siatkówka i inne).
Zespół "Gwar" od samego początku swego istnienia odnosił wielkie sukcesy. Zespół zdobywał wyróżnienia na wielu przeglądach, festiwalach - w Cieszynie, Opolu, Raciborzu, Krakowie, nagrywał również piosenki dla Polskiego Radia w Katowicach.
W tym samym czasie sukcesy odnosił także Ignacy Cembrzyński, który pod swoim czujnym okiem prowadził zajęcia fotograficzne. Prace jego wychowanków w 1977 roku zostały wyeksponowane na Ogólnopolskiej Wystawie Fotografii Artystycznej - Konfrontacje 77 - w Lublinie.
MDK tętnił życiem nie tylko podczas trwania roku szkolnego, ale także wakacji. Otóż latem były organizowane dla wszystkich dzieciaków z miasta półkolonie. Prasa lokalna informowała, że był to czas spędzany ciekawie, aktywnie, bez odrobiny nudy. Prócz zabaw w gromadzie dzieciaki zwiedzały także Muzeum, Palmiarnię i inne gliwickie zabytki.
Nie sposób wymienić wszystkich osiągnięć i zmian sukcesywnie zachodzących przez wszystkie te lata w Młodzieżowym Domu Kultury. Placówka z roku na rok rozwija się i kwitnie. Każdy dyrektor swoją pracą, operatywnością, odpowiedzialnością wnosi w nią coś nowego, cennego, wartego kontynuacji.
W roku szkolnym 1980/81 MDK otrzymał od władz miejskich dodatkowe pomieszczenia po dawnym domu akademickim, który mieścił się na gliwickim Rynku. Po generalnym remoncie zostały oddane do użytku nowe pracownie i sale. Rozpoczęły w nich swoją działalność m.in. koło astronautyczne, radiotechniczne, zespół "Gwar", pracownia plastyczna wraz z Gabinetem Metodycznym, pracownia lotnicza czy zespół baletowy. Na początku lat 80. wprowadzone zostały także zajęcia dla dzieci podlegającymi Kuratorskiemu Ośrodkowi Pracy, które trwają do chwili obecnej.
W 1986 roku MDK został wzbogacony o jeszcze jeden rodzaj działalności i był to bez wątpienia istotny moment w życiu placówki. Otwarta została pracownia komputerowa, dzięki której można było przybliżyć uczniom najnowsze osiągnięcia techniki komputerowej. Pracownia powstała z inicjatywy Miejskiego Komitetu Narodowego Czynu Pomocy Szkole w Gliwicach. Koszt wyposażenia pokryły Gliwickie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych i Gliwickie Zakłady Urządzeń Technicznych. Z uwagi na bardzo duże zainteresowanie takim charakterem zajęć powstało 10 grup, obejmujących łącznie 120 osób. Pracownia okazała się doskonałym uzupełnieniem dotychczasowej działalności MDK. Była ogromnym krokiem naprzód i równocześnie idealnym odpowiednikiem czasów, w jakich przyszło nam żyć - a mianowicie w dobie komputerowej i największego rozwoju techniki.
Warto wspomnieć o mniejszych i większych sukcesach pozostałych kół tzn. artystycznych, technicznych, sportowych. Wyróżnienia dla MDK-u zdobywały i nadal zdobywają: zespół taneczny "Modelki", znany później pod nazwą "Pantery" pod kierownictwem Grażyny Pilichowicz; zespół teatralny Aleksandra Smolińskiego, szachiści, wychowankowie z modelarstwa lotniczego, sportowcy.
Niebywały rozkwit przeżywała pracownia plastyczna, której duszą była Ludmiła Kowalska. Osoba pełna energii i wewnętrznej siły. To z jej inicjatywy powstała ekspozycja połączona z aukcją. Pani Ludmiła postanowiła uczyć młodych artystów jak żyć w nowej ekonomicznej rzeczywistości, silnie podkreślała iż: "namalowany obraz należy wystawić, a później sprzedać, aby zarobić na materiały i przyrządy do dalszej działalności artystycznej".
Znaczącym wydarzeniem dla historii Młodzieżowego Domu Kultury była współpraca placówki z Domem Młodych i Kultury w Laon we Francji. W 1993 roku MDK odwiedzili przedstawiciele MJC Laon stowarzyszenia "Młodzi Europy". Władze MJC poznały zasady działania MDK-u. Nawiązano współpracę miedzy pracowniami: dziennikarską, teatralną, plastyczną. W dniach 9 - 17 kwietnia polska delegacja z przedstawicielami Rady Miasta, kuratorium i MDK wraz z młodzieżą złożyła wizytę w Laon. W trakcie wizyty przeprowadzono rozmowy na szczeblu miasta i departamentu, poznano zasady funkcjonowania domów kultury we Francji.
Lata 90-te dla placówki - to lata wielkich osiągnięć zespołów artystycznych i sportowych. Największe sukcesy zdobywa teatr lalkowy "Studio'96" pod kierownictwem Joanny Kusy, który dwa lata pod rząd - w 1997 i 1998 roku - otrzymuje tytuł Grand Prix na Ogólnopolskich Spotkaniach Lalkarzy w Puławach. Ponadto Gliwiczanie poznają teatr "Magazyn" Aleksandra Smolińskiego po licznych happeningach wystawianych przed premierami filmów "Pocahontas", "Evita" czy "Titanica'. Zespoły taneczne - "Pantery" i "Gliwicka Rewia Dziecięca" - biorą udział w Wiośnie Gliwickiej, wyjeżdżają na liczne festiwale tańca w Polsce.
W maju 1997 r. MDK był organizatorem wystawy grafiki dziecięcej. Wystawa zawierała 45 linorytów wykonanych przez młodych i najmłodszych uczestników pracowni plastycznej Aleksandra Smolińskiego. Prace zostały zebrane w piękny nieduży album.
W tym okresie i sportowcom nie brakuje laurów - modelarze zdobywają 3 miejsce na Mistrzostwach śląska Modeli Szybowców Termicznych w1997r. Jest to zasługa Janusza Zająca, który od lat z wielką pasją i oddaniem prowadzi pracownię modelarstwa lotniczego.
Szachiści, dzięki Januszowi Borowiczowi zdobywają coraz to wyższe kategorie szachowe, natomiast Joachim Langer dba o to, aby jego drużyny zajmowały pierwsze miejsca w wojewódzkich turniejach koszykówki.
Także z najnowszej historii warto wymienić kilka istotnych zmian. Od września 1998 roku dokonano diametralnych i koniecznych dla placówki zmian, m.in. wybrukowany został plac wokół budynku MDK, przeprowadzono remont dachu i wnętrza sal, zmieniono bramę wjazdową, zakupiono lustra do sali tanecznej, ponadto placówkę wyposażono w fax., nowe telefony, telewizor i inne sprzęty.
Podczas przeprowadzania wszelkich modernizacji, reform natury technicznej nie została pominięta strona artystyczna placówki. Już w roku szk. 1998/99 zostają zorganizowane Prezentacje Artystyczne Dzieci i Młodzieży, (impreza, która od wielu lat znana była pod nazwą Festiwal Kultury Młodzieży Szkolnej) oraz Festyn z okazji końca roku szkolnego.
Zasługą Artura Czoka - dyrektora placówki do 2011 roku - są również sukcesy zespołu wokalno - instrumentalnego Trio, który rozwijał się pod jego kierownictwem. Trio zdobywa nie tylko pierwsze miejsca na Prezentacjach, Festiwalach Piosenki Obcojęzycznej, ale również pieniądze na zakup statuetek "Jaśka", które stanowią główne trofeum Prezentacji Artystycznych. Ponadto w tym czasie w MDK-u powstaje wiele nowych imprez cyklicznych, okolicznościowych cieszących się powodzeniem i uznaniem gliwickiej młodzieży. Zespoły artystyczne natomiast prezentują swój dorobek na terenie miasta i województwa - w przedszkolach, szkołach, koncertach charytatywnych.
W lutym 2009 roku Młodzieżowy Dom Kultury zmienia swoją siedzibę. W budynku przy ulicy Barlickiego 3 przygotowano pracownie: plastyczne, fotografii i sale muzyczne. Powstaje sala teatralna "Stara kotłownia" w której mogą ćwiczyć nie tylko młodzi aktorzy, ale również staje się ona miejscem koncertów kameralnych (np. cykl koncertów pedagogów).
Młodym muzykom w rozwoju ich talentów i zdolności pomaga Edukacyjne Studio Nagrań, gdzie nie tylko mogą nagrać swoje kompozycje, ale również dokonać nagrań, które zamieszczone będą na wydawanych płytach (realizacja płyty zespołu INDYGO).
Rozwijają się prężnie zespoły taneczne, które osiągają sukcesy na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej np. Zespół Form Tanecznych SALAKE zdobywa I miejsce i złoty medal w kategorii step oraz Puchar dla Najlepszej Formacji na Mistrzostwach Świata w Tańcu Dzieci i Młodzieży "Dance World Cup 2010" we Włoszech.
Zespoły muzyczne Watt i Abstynenci prowadzone przez Grzegorza Gutowskiego, zespoły wokalne - Stereo, Nastia, Wbrew Pozorom oraz soliści prowadzeni przez Dominikę Płonkę regularnie zapraszani są na koncerty, festyny i inne imprezy organizowane na terenie miasta Gliwice. Młodzi muzycy koncertują występując przed gwiazdami polskiej sceny muzycznej (np. zespół WATT przed grupą BAJM w koncercie sylwestrowym przed katowickim "Spodkiem". Soliści MDK-u odnoszą sukcesy na konkursach wojewódzkich i ogólnopolskich. W 2012 roku Justyna Dubaj, a w 2013 roku Magdalena Borowiec zdobywają główną nagrodę na Festiwalu "RYTM".
W 2009 roku powstaje w siedzibie MDK Izba Regionalna, gdzie zgromadzone zostały przedmioty codziennego użytku, dawne meble, narzędzia, radia, obrazy i inne eksponaty. Przedmioty te pomagają zrozumieć uczestnikom "Spotkań z kulturą ludową" jak wyglądało życie naszych przodków. "Spotkania z kulturą ludową" prowadzone przez Danutę Ejmocką, dyr. Piotra Pielkę i Tadeusza Strassbergera stały się ciekawą propozycją edukacyjną dla uczniów gliwickich przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjalnych. Podczas zajęć uczestnicy spotkań poznają polskie pieśni ludowe, prezentowane są instrumenty pasterskie, zdobywają wiedzę o dawnych zawodach rzemieślniczych.
Oferta MDK-u jest coraz bogatsza, powstają nowe koła, w których dzieci i młodzież mogą rozwijać swoje zainteresowania i zdolności. (np. Studio kredka -zajęcia plastyczne dla najmłodszych, gry planszowe, koło filmowe, nauka gry na keyboardzie, nauka gry na perkusji, zespół mażoretkowy Pantery).
Każdego roku podczas ferii zimowych i wakacji letnich organizowane są całodniowe różnorodne zajęcia dla uczniów klas I- IV Szkoły Podstawowej. Dla uczestników tych zajęć organizowane są nie tylko różnorodne zajęcia artystyczne, ale również ciekawe całodniowe wycieczki.
Placówka nie tylko poszerza swoją ofertę, ale również wychodzi naprzeciw potrzebom społeczności lokalnej prowadząc zajęcia poza siedzibą przy ulicy Barlickiego 3.
W 2014 roku aż w 10 miejscach prowadzone są zajęcia MDK, który dzięki współpracy ze szkołami i innymi instytucjami może być bliżej ucznia.
Zajęcia prowadzone są w:
- siedzibie przy ulicy Barlickiego 3;
- filii MDK w Gliwicach-Bojkowie przy ul. Parkowej 5;
- Centrum Sportowo - Kulturalnym "Łabędź";
- GIM 1 (spotkania z Filharmonią); - GIM 4;
- SP 38;
- SP 32;
- SP 1;
- Zespole Szkół Samochodowych;
- Zespole Szkół Łączności;
- Zespole Szkolno - Przedszkolnym nr 2 (dawniej SP 12).
Działalność Młodzieżowego Domu Kultury - od samego początku powstania placówki - można podzielić na trzy odrębne grupy: do pierwszej należą zajęcia w poszczególnych kołach i sekcjach; do drugiej należy organizacja imprez okolicznościowych stanowiących tradycję placówki (np. Prezentacje Artystyczne, Konkurs Recytatorski, Wierszowanie i wiele innych) oraz do trzeciej uczestnictwo wychowanków na wielu festiwalach, występach, turniejach (reprezentacja placówki). Ukształtowana w taki sposób organizacja pracy Młodzieżowego Domu Kultury kontynuowana jest latami. Po drodze zmieniają się dyrektorzy, powstają nowe koła bądź imprezy, ale charakter, profil placówki pozostaje ten sam. Na pierwszym miejscu zawsze stoi edukacja, która silnie związana jest z rozwijaniem wrażliwości estetycznej u młodzieży, zdolności technicznej lub sprawności fizycznej.
Od wielu lat jednym z haseł promujących placówkę jest: "I ty znajdziesz u nas coś dla siebie". Hasło kierowane do młodych gliwiczan pozostaje ciągle aktualne. Z roku na rok powiększa się nie tylko ilość kół, ale także wychowanków (w tym roku szkolnym w zajęciach uczestniczy ponad 700 osób). Przybywa młodzież, która lubi niebanalnie spędzać popołudniowy czas, młodzież zdolna, utalentowana, a przede wszystkim chętna do zdobywania wciąż nowych doświadczeń i doskonalenia własnych umiejętności.
27 maja 2021 Rada Miasta Gliwice podjęła uchwałę nr XXVI/547/2021 w sprawie zamiaru likwidacji Młodzieżowego Domu Kultury w Gliwicach.
Dyrektorzy Młodzieżowego Domu Kultury:
- Władysława Woźnicka - 1.09.1958r. - 31.08.1976r.
- Piotr Kiempa - 1.09.1976r.- 31.08.1981r.
- Stanisław Borowicz - 1.09.1981r.- 31.08.1985r.
- Teresa Wdowik - 1.09.1986r. - 31.08.1992r.
- Wojciech Hüpsch - 1.09.1992r. - 30.06.1998r.
- Artur Czok - od 1.09.1998r. - 31.08.2011r.
- Tadeusz Strassberger - od 1.09.2011r. - 31.10.2011r. (p.o. dyrektora)
- Piotr Pielka - od 01.11.2011r. do 10.01.2014r.
- Tadeusz Strassberger - 11.01.2014r. do 31.08.2014r. (p.o. dyrektora)
- Piotr Pielka - od 01.09.2014 do 01.09.2019
- Sebastian Michałuszek - od 01.09.2019 do 15.12.2021
- Paweł Ciepliński - od 16.12.2021 do 31.08.2022 (p.o. dyrektora)
- Od 1 września 2022r. MDK jest częścią ZSiPO nr 1 w Gliwicach, którego dyrektorem jest Agata Cira.
